ĐÓA HOA LÒNG CHO QUẢNG TRỊ

 Nghe tin em ...
Trở về thăm phố Quảng .
Lòng bồi hồi .
Ôi nhớ quá quê xưa ...
***

Em đến quê tôi ,
Những ngày nầy nắng đổ .
Không biết bây giờ ...
Còn là Quảng Trị ngày xưa ?
Hẳn con sông quê, đang ôm bờ phố nhỏ .
Thạch Hãn lững lờ, có quên Quảng Trị niềm đau ? 

Em thoáng ngậm ngùi,

 Khi về bên phố Quảng .
Một thời chiến tranh,
Trong chuyện kể quê tôi .
Trên mãnh đất xưa, nay xa rồi... Dĩ vãng,
Quảng Trị điêu tàn, từ binh lửa tràn sang.

Thăm lại dùm tôi ,
Mãnh vườn xanh rau muống.
Mẹ tôi vun trồng,
Xưa chăm bón sớm hôm.
Mái nhà tranh, đơn sơ nhiều luyến nhớ .
Sống bên Mẹ hiền, mưa nắng với xóm thôn .

Đi lại dùm tôi,
Những con đường bụi nhỏ.
Tuổi ấu thơ qua,
Ngày hai buổi đến trường.
Có còn không em? Những gốc Bàng, Phượng vĩ .
Nơi trường tôi yêu, Ve còn gọi mùa sang? 

Tìm lại dùm tôi,
Những trưa Hè quê ngoại.
Bên lủ bạn làng,
Thả tung cánh Diều cao.
Gió thoãng lao xao, bếp ai chiều buông khói.
Ruộng lúa chín vàng, thấp thoáng cánh cò xa.

Và nhớ sao!
Những đêm rằm tháng Hạ.
Bàng bạc trăng ngà,
Đầu xóm trẻ đùa chơi.
Thoang thoãng xa đưa, tiếng chày khuya giã gạo.
Gợi biết bao tình, ôi tha thiết quê ơi!

***

Cũng cám ơn em,
Có lần về quê đó.
Nhặt mãnh Trăng tàn,
Rơi rụng bến sông xưa.
Góp những yêu thương, kết thành hoa kỷ niệm.
Như đóa Hoa Lòng, cho Quảng Trị thêm hương .

An Nguyen .
USA .

Xem tiếp...

QUẢNG TRỊ QUÊ HƯƠNG TÔI

Quê miềng hai tiếng thân thương

Đi xa thì nhớ vẫn vương thì về

Xa quê lòng mãi ê chề

Nhớ cha nhớ mẹ bộn bề lo toan

Xuân sang hoa gạo phải tàn

Mùa đông rét buốt thương đàn em thơ

Mẹ ơi con ngóng từng giờ

Về quê miềng với nỗi niềm xót xa

Thăm qua Thạch Hãn , Đông Hà

Ghé vô Thành Cổ mặn mà tình quê

Nghĩa trang liệt sĩ liền kề

Ghé thăm thắp nén nhang về các anh

Nhớ vô đường Chín Khe sanh

Địa danh chấn động vinh danh muôn đời

Vĩnh Linh quê mẹ tôi ơi

Bao trang sử chói đời đời khắc ghi

Nhớ ôi lớp học mùa thi

Thầy cô tận tụy chỉ vì ngày mai

Hôm nay đất lạ dong dài

Đời con nhớ mãi một thời ầu ơ

Mẹ ôm con đứng ở cột cờ

Nhìn qua bên đó ngóng chờ người thân

Đất nước đang phải đấu tranh

Hòa bình lập lại xa gần bên nhau

Mẹ ơi con thấy đoàn tàu

Từ nam ra bắc một màu hoa tươi

Ôm con mẹ nở nụ cười

Kìa cha con đó một người chiến binh

Anh em hàng xóm Gio Linh

Cồn Tiên, Dốc Miếu “chiếu in sử vàng”

Đi vô đất thánh La Vang

Kim Long với những tên làng riệu bia

Nhớ thời đất nước phân chia

Vĩnh Mốc, Cồn Cỏ địa danh anh hùng

Biển Đông một cõi mê cung

Làm nên bãi tắm Cữa Tùng xinh tươi

Tha phương đất lạ xứ người

Đời cho nắng ấm nụ cười ngày mai

Hiền Lương sừng sững tượng đài

Đò xuôi Thạch Hãn vang bài dân ca

Quê tôi một dãi sơn hà

Đồng quê bát ngát những là lúa chiêm

Cờ soi biểu tượng búa liềm

Tình trao gắn kết những miền quê xa

Khe Sanh Lao Bảo quê nhà

Là nơi giới tuyến quân ta giữ gìn

Triệu Phong rất đỗi chân tình

Là nơi vựa lúa vươn mình đón mưa

Nhớ sao kỉ niệm ngày xưa

Thời còn thơ bé vẫn chưa nhạt nhòa

Lỗi con mẹ đánh khóc òa

Bà thương ôm cháu đầu xoa “ tội hè”

Quê tôi xanh ngát hàng tre

Gió Lào khô rát tiếng ve rộn ràng

Ghé vô Đường 9 nghĩa trang

Nghiêng đầu kính cẩn thắp nhang gửi về

Đi xa thấy nhớ miền quê

Cao su, đồng lúa sum suê vườn cà( café )

Đi sâu tới nẻo quê xa

Đa Krông – Hướng Hóa những là rừng cây

Quê hương bóng mẹ hao gầy

Đồng sâu, đồng cạn cho đầy bát cơm

Ông tôi sớm tối cầm nơm

Ao đầm lặn lội bữa cơm sum vầy

Sân ga vắng bống từ đây

Miền nam nhớ mẹ đông đầy tình con

Trong ni con nhớ mõi mòn

Đàn em thơ bé có còn nhớ không

Quê hương khắc ở trong lòng 

Dù xa cách trở vẫn nồng đượm thay

Đi xa phiêu bạt những ngày

Quê hương là mẹ chớ đừng nên quên.

Tác giả: Trần Đức Chung

Xem tiếp...

DẠY KÈM TIẾNG QUẢNG TRỊ

Khi lên TP.HCM họọc, tui ở chung phòng với một thằng Quảng Ngãi, tên Ngàn. Lạo nớ lần đầu rời quê, bơ mỗi lần nghe tui nói, lạo chởng tai. Ở được nửa năm thì lạo quen giọng, nói chi lạo cũng hiểu. Lạo nói lạo có bằng C tiếng Quảng Trị rồi. Tui mới đắc hắn về quê nhởi (dởi).

Khi nớ mạ tui trạo chuyện với dì tui, lạo ngồi nghe bơ trợn tròòng. Lạo hỏi họ nói chi mà k nghe được, k hiểu được. Tui mới giải thích cho lạo ri:

-Đ mạ, bựa chừ mi nghe giọng Quảng Trị, chớ có phải tiếng Quảng Trị mô nạ. Mi nghe tiếng phổ thông bằng giọng Quảng Trị, còn chừ họ nói tiếng Quảng Trị, mần răng mi nghe?

Tui mới vẹ lạo: tiếng Quảng Trị có nhiều từ địa phương. Đã rứa, khi phát âm, còn có trọng âm, theo hướng “nặng hóa”, “huyền hóa”. Ví dụ “đi mần” thì phát âm thành “đì mần” hoặc “đị mần”. Từ địa phương cộng với cách phát âm phức tạp nữa thì cợ in mi phải họọc qua khóa “listening comprehension” (nghe – hiểu).

Tui nói ví dụ ri: “Ôông mần chi đọ?”. “Cuộc rọọng chơ mần chíi?”. “Năm ni ằn Tết to khôông ôông?”. “To đách chi mà to? Lo bẹng tét chò luội mà cạp méng chò đẻo đo tê”.

Lạo nghe xong lạo ọ kèn, nói: “Dẫy, chéc tui mới được tới bèng A tiếng Quảng Trị?”.

Tê răng khôông?

Khi nớ, tui mì hỏi lạo có ưng họọc tiếng QT khôông, tau kèm cho. Bơ tui bẻ kì lẻ, khỏ khỏ, vẹ lạo từ kì bài họọc vỡ lòng, cả nói cả ngúc ngắc kì trốốc: “Nước, là nước Việt Nam. Nác, là nác uống”.

(P/S: Mới đây, kỷ niệm 20 năm ra trường, gặp lại lạo, lạo nói tiếng QT in gió. Hỏi, lạo cứ cười khịt khịt. Té ra, lạo cưới con mệ cấy người Hà Tĩnh, nói khó nghe còn quá cha tiếng QT nữa).

-Ngọc Hồ-

Xem tiếp...

LÊN RÚ BẮT CU

Kỳ chầu nớ, tui cợ mô 7- 8 tuổi tê mấy. Tui dọi eng tui đi rú chặt củi bích bổi, ăn sim ăn muồng. Mỗi lần đi là eng tam tui khoái bắt chim lắm thể. Trưa, nắng nóng cợ ri là chờ mấy người nậy chui vô trung côộc cơn queng tròn che lá nằm mà thở hì hôộc, vì mấy còn chó đi dọi cũng chui vô nằm dắm mắt le lại thở, thỉnh thoảng tru tru, rít rít lên từng cơn. Tụi tui thì uống nác mấy cũng khung ngạ.
Rú hồi nớ cơn cao, khôông phải dư chừ mô nở. Ôi chao là chim chóc mần ổ diều. Hồi nớ mà tụi tui đứa mô mà bắt được ổ bông lau, khướu, hay là chúc mào chi đó là ui chao là sướng lắm. Túi về dà ôm ổ chim mà ngủ a nở. Sớm mơi dậy thiệt sớm mắt dắm mắt mở đi bắt cào cào chò chim ăn mà sướng trung cầy bụng. Cũng dờ kỳ thiếu nác nớ mà eng tam tui hay được sai xéc bi đông xuống khe múc…

Tui kể tới kỳ đoạn buổi trưa côi rú. Eng tam tui hồi nớ dà cực, bưa khôông có tiền mua vải bưa mặc chắc kỳ cùn đùi, ở trần cả ngày đứa mô đứa nấy đen thùi thui i rứa. Eng tui hỏi tui ri: “Mi cò đi bắt cu cườm ví tau khung Khanh”, tui nói “Có”. Tui đắc cun trâu đi dọi eng tui xuống đưới khe Roọng Họ. Mùa hạn nữa bưa nác vì bùn lộn kít trâu chập chõa chập chõa. Thỉnh thoảng trong mấy bụi me thầp thấp có mấy con chim cuồc cuốc ví chim chìa vôi đi ăn, chạy loạn i. Hồi nớ khe Roọng Họ có diều cơn mưng moọc loạn (sau ni tui mì biết, trung Nam họ kêu cơn mưng ni là cơn lộc vừng bưa họ tìm mua vì giá mấy triệu bạc/cơn. Tui nghị trung bụng: đồ ẻ nớ, Vĩnh Chấp tau loạn). Hắn cừ moọc thoai thoải, hắn xõa bóng xuống khe giúng in dừa trung Nam ni rứa. Mà có kỳ đặc biệt là con cu cườm hay chọn cơn mưng mần ổ. Cứ đứng đưới dòm lên côi chạng ba dò dỏ chộ chum rác đèn đen là hắn đọ. Hệ leo lên thò tay nơ ổ là chi rồi cũng khôông trớng thì là con tê nở.

Tùi dớ có lần ri: Tui ở đưới côộc, lưa eng tui thì leo lên bắt. Thường thì con cu mạ chộ động là bay mất. Lần ni eng tui leo lên thì êm. Đứng đưới mà tui run hè, chộ eng tui giúng con cào cào đen thui, vừa leo thoăn thắt vừa lầm bẩm hát bài ca Bình Trị Thiên. Cách răng đó mà hát cò mấy câu tê mấy, tùi nghe eng tui: “Ối chao ôi mạ ôi”. Tiếp sau là eng rớt từ côi đọt cơn xuống dưới khe “ùm” 1 cấy, ui chao nác lộn với bùn ví kìt trâu bắn tung tóe. Eng tui bùn lấp hết người, khoóc bù lu bù loa. Tui mì hỏi răng rứa eng? Té ra là coi dư khi eng tui lên gần tới ổ thì con cu mạ ngởng trôốc lên dòm bưa eng tui tưởng trôốc còn tắn, bưa eng tui hoảng.

Hehe… Gần 40 năm xa quê, về sau bưa mỗi lần mà nghe họ trả giá để mua cơn mưng mấy chục triệu là coi dư kỷ niệm tuổi thơ lên rú bắt cu của eng tam tui lại hiện về in dư mới hôm qua rứa.

-Nguyễn Khanh-

Xem tiếp...

THỜI GIAN VÔ TÌNH

Có mối tình đơm bông từ giếng Mội
Trung vạn ngày chị sương nác ê vai;
Có bầy em lấm lem dòm bắt tội
Đã nậy khun theo tiếng mạ thở dài…

Có một thời béc mắt chộ sắn khoai
Đa vàng ỏng, chinh trần đi vô rậy.
Côi độộng mối có người chưa kịp nậy
Ngồi nghe hơi heo may…

Thời gian vô tình in gió qua tay
Phủ bụi lên côi giọng cười troong vắt
Của ai tê sau ngày dài cuốc lật
Ghé bên khe vọọc ánh hoàng hôn
Rải xuống đàng thôn những nạng chinh quen thuộc…

Còn chự khôông eng, lại liềm, cán cuốc
Của trưa hè đứng bóng côi đồi tranh?
Lưa khôông em hụ trèng đợng mói hột
Cấy nốống cấm mạ hay đựng trước trọt
Túi trảy ra cươi ngồi… nhai bóng trăng thanh?

Khi miềng nhỏ cứ trôông ngày qua nhanh
Chừ luống tuổi cứ mong đêm thiệt chậm
Để nhớ một thời cày su cuốc bậm
Thời gian ơi, răng nỡ vô tình?

-Ngọc Hồ

Xem tiếp...

Nhớ bựa kỵ mẩy hồi

Tới chừ, tui vẫn hay nằm mớ chộ kỵ. Là vì hồi nhỏ đói quái, cứ cheng veng “răng lâu rồi hung có đám kỵ”? Khung có kỵ thì hung có chi ăn.

Ngày thường, ăn hết sắn cổ, qua sắn lát, tới béng tu huýt, cũng toàn sắn hết, ớn hung, chừ nhắc lại còn nổi đa gà, ôốc ác. Có bựa đói quá bơ ngồi khới khoai sốống ăn ngon lèng tê.

 

Nên chi, có kỵ mới có cơm, có méng mợ, đồ xào, kỵ xong sạ mơi ra còn có xáo bần mà lua.

Mỗi bựa nhà ôông tui có kỵ, trung nhà lum um bui lắm. Khi nớ mấy mụ o, mụ dì lớp ngồi trữa cươi, lớp ngồi côi trọt, người thì lấy mủng bút nếp, người lấy trẹt ra xắt thịt lọọc, người thì lấy nốống cấm ra lau chén đọi úp lên, ui chao ui, tứng rừng rựng.

Nghe mấy mụ nớ trạo chuyện mới bui hung. Toàn chuyện “cùn du ôông Kình mẹng mồm bui bẻ”, “du ôông Tạo hấn hộn hào dữ lắm”. Mệ tui trệu trạo méng trù, nói ri: “Gia do hi kì thằng nớ hết, hấn đọọc đàng cho cùn mệ cấy hấn hộn tê”.

Tui hồi nhỏ hay ô ngai, mau trẽn, bơ cứ lịt lịt núp dòm vô, nghe trạo chuyện. Tới khi nghe mùi mợ hấn bảy bảy bơ nác méng nác mồng sếu sáo, hóóng mỏ chờ người nậy đắc vô ăn kỵ.

…Đời người hấn oái oăm. Khi có tiền rồi thì bơ khung chộ sèm chi hết. Rứa mà khung biết cách răng, lâu lâu cứ nằm chộ đám kỵ tê. Lạ kỳ đời rứa.

-Ngọc Hồ-

Xem tiếp...

MỆ NGOẠI TUI

 Khi neng cỏ đã theo về với đất
Mệ ngoại tui vẫn trệu trạo méng trù:
“Nói bờ hớ, lối mi còn nhò nhỏ
Tau đi mần, mi cứ dọi sau khu”.

Chín ba tuổi, mệ khôông còn khỏe nữa
Lê lưng còng, chốống cậy ngó vu vơ
Ra trước cươi, mệ lom khom nhổ nhổ:
“Răng cun ni để cỏ lút ri nờ?”

Đa nhăn loạn đồi mồi, tóc mây trắng
Mệ hay ngồi trước trọt nhớ xa xăm
Về con rào chừ khuất mô thẳng rẳng
Mấy chục năm trường chưa được về thăm.

“Tàu xe ngái mà người thì đau nhức
Chừ có ai sương vọng cũng chịu rồi
Tau ưng ở ngoài làng chơ phải
Cũng tại vì bom đạn, chao ôi…”

Mười năm trước, ôông râng còn mạnh mẹ
Cũng chín ba, bỗng khuất núi về trời
Từ bựa nớ mệ buồn, hay lặng lẹ
Ngồi nhai trù mà mắt ngó xa xôi…

Mỗi cấy tết cháu con về bên mệ
Được phây hôm lại tất tả lên đàng
Cuộc mưu sinh hắn vày cho bất đọa
Nhớ mệ nhiều nhưng cứ hẹn đông sang.

Mệ ơi mệ, gắng khỏe nhiều nghe mệ
Hè năm ni con nhích định chạy về
Chừ khun nậy cứ sèm in lối nớ
Mệ đi mô miềng dọi nấy thôi tề.

“Cấy thằng Nhỏ, mi cứ toàn nói trạng
Mi khung về, tau đi trước đó nghe”…

Ngọc Hồ

Xem tiếp...